بازگشت
وقتی که بیماران نیز قربانی قساوت و بی رحمی جنگ می شوند
محمد اسحاق فیاض محمد اسحاق فیاض

 جنگ با تمام خشونت و خونریزی و قساوتی که دارد، بازهم از سوی دو طرف درگیری از یکسری قاعده و قانون انسانی برخور دار است. معمولا در خشن ترین در گیری ها و نبردها حمله به افراد مریض و زخمی و نیز افراد بی گناه، مورد قبول نبوده است، در ابتدا جنگ جویان این اصول را براساس اصول وجدانی و اخلاقی رعایت می کردند و بعدها که نهادهای طرف دار حقوق بشر به وجود آمد، این اصول خود تبدیل به قانون و قواعد انسانی نبردها و جنگ ها قرار گرفت.

طوری که تداوی و نجات افراد زخمی از هردو طرف جنگ، به عنوان یک حق مطرح گردید و نهادهای حقوق بشر همه طرف های در گیر را ملزم به رعایت از  این حقوق انسانی جنگ نمودند. حمله به افراد زخمی و بیمارستان و لواگر سربازان طرف مقابل در آن بستری باشند، به عنوان جنایت جنگی به شمار می رود و حتی موجب پیگرد قانونی از سوی نهادهای حقوقی از جمله دیوان و یا دادگاه کیفری و یا جزایی لاهه است. کسانی را که در جنگ بوسنیا و هرزگوینا به افراد غیر نظامی رحم نکرده بودند و غیر نظامیان را کشته بودند؛ دادگاه لاهه حکم دستگیری فرماندهانی که نمونه بارز آن میلوشویچ بود.

اکنون با توجه به حقوق انسانی جنگ، سئوال اساسی این است که در افغانستان تاچه اندازه حقوق بشری جنگ از سوی طالبان، القاعده و دیگر طرف های در گیر رعایت گردیده است؟.

در طول ده سال گذشته آمار تلفات انسانهای غیر نظامی که به هزاران نفر می رسد، خود روایت گر قساوت و بی رحمی جنگ در افغانستان است و رعایت حقوق انسانی افراد غیرنظامی و مجروح اصلا در قاموس گروههای افراطی چون القاعده و طالبان نمی گنجد. تا کنون گروه طالبان در حملات خود هیچ ابایی از تلفات افراد غیرنظامی در حملات انتحاری و چریکی خود نداشته است، طوری که براساس آمارها و گزارش های که هر سال از سوی نهادهای مختلف منتشر می گردد، نشان میدهد که 80 در صد تلفات افراد غیر نظامی توسط طالبان بوده است و این خود نشان میدهد که گروه طالبان در حملات انتحاری و حملات نظامی خود هیچ ابایی از تلفات غیر نظامیان ندارند و در طول دو دهه آشوب و خونریزی که به پا کرده است، هیچ گاهی حتی از کشته شدن غیر نظامیان معذرت خواهی نیز نکرده است.

همانطوری که گذشته نجات جان یک نظامی زخمی در صحنه جنگ از ظایف انسانی هردوطرف در گیری است ونجات فرد زخمی هیچ تفاوتی با افراد خودی و دشمن ندارد،اما گروه طالبان بجای رعایت این اصول، یکی از اهداف  حملات نظامی و انتحاری خود را بیمارستانها و شفاخانه ها قرار داده است، حمله انتحاری گروه طالبان به شفاخانه 400 بستر کابل نشان از عمق خشونت این گروه در برابر حقوق و کرامت های انسانی دارد. حمله انتحاری این گروه  به این شفاخانه، 6 تن  را کشت و 23 تن دیگر را زخمی کرد. این حادثه حوالی ظهر روز شنبه روی داده و یک منبع اداره امنیت ملی افغانستان گفت که دو بمب گذار انتحاری وارد این شفاخانه شدند و یکی از آنها مواد منفجره ای را به همراه خود داشته و منفجر کرد. در این شفاخانه که تعدادی از نظامیان اردوی ملی در آن بستری بودند، انتحار کنندگان سعی داشتند تا خود را در نطقه شلوغ این بخش برسانند و سر انجام موفق گردید که جان 6 نفر از افراد بی گناه و زخمی را بگیرد و 23 نفر دیگر را مجروح نماید.

گروه طالبان بلافاصله  مسئولیت این انفجار را به دوش گرفت و یک سخنگوی این گروه گفت که دو بمب گذار انتحاری وابسته به این گروه شفاخانه چهارصد بستر را هدف قرار دادند. براساس گفته ذبیح الله مجاهد، بمب گذار اولی مواد منفجره ای را که به همراه خود داشت، در نزدیک بخش آموزشی این شفاخانه منفجر کرد و شماری از داکتران را کشت و بمب گذار دومی حدود یک ساعت پس از آن کشته شد. او این  حمله انتحاری را نشانه ای از توانایی خود برای نفوذ در چنین نهادهایی توصیف کرد.

هرچند این حمله طالبان از سوی نهادهای مختلفی محکوم گردیده است ولی واقعیت این است که گروه طالبان همانطوری هرگز به حقوق انسانی زخمیان و افراد بی گناه احترام قایل نیستند و مرگ انسانهای بی گناه برای آنان مهم نیست، این گونه محکومیت ها نیز برای این گروه ارزشی ندارد. به هرحال ناتو در اعلامیه ای به همین مناسبت گفته است که حمله به بیمارستانی که در آن افراد بیمار و زخمی درمان می‌شود، نفرت انگیز و نشانه‌ حمله بزدلانه است و کمیسیون حقوق بشر افغانستان نیز این حمله را جنایت علیه بشریت و نقض صریح قوانین بین المللی بشردوستانه توصیف کرده و نسبت به آن ابراز نگرانی  نموده است. نادر نادری، عضو این کمیسیون گفته است حمله به تاسیسات صحی و پرسنل این تاسیسات به صورت قطع از هر گونه حملات نظامی محفوظ بوده و مورد حمایت قوانین بین المللی بشردوستانه است و این گونه حملات قابل توجیه نمی باشد. حملات پی هم مسلح طالبان و همکارانشان در چند ماه گذشته بیانگر عمدی بودن و سازمان یافته بودن این حملات به مردم غیرنظامی بوده و به صورت واضح جنایایت جنگی و جنایات علیه بشریت را تداعی می کند.  البته رییس جمهور کرزی نیز این بمبگذاری را وحشیانه خوانده و گفته است دشمنان مردم افغانستان تا این حد ظالم و بی همت شده اند که به بیماران و دکتران بیمارستان بر خلاف همه اصول اسلامی و انسانی حمله می کنند و با بی رحمی از بین می برند.

نکته جالبی که در این گونه محکومیت ها وجود دارد این است، اکنون جامعه جهانی و از جمله دولت افغانستان چندین سال است که این گروه، باچنین ویژگی ها و خصلت هایی که دارد، صلح برقرار نمایند و این گروه را به پای میز مذاکره بکشانند. هرچند که آقای کرزی عاملان این جنایت را وحشی و دشمانان مردم افغانستان دانسته اند، اما نه تنها او بلکه همه کسانی که با ادبیات مذاکره با طالبان سخن گفته اند، این گروه را برادر مسلمان و هموطنان کیش خود خطاب کرده اند.

  سازمان ملل، کشورهای غربی که خود را پایبند و مدافع حقوق بشر می دانند و چنین حملاتی را بارها محکوم کرده اند و محکوم می کنند، اما زمانی که با همین گروههای افراطی با ادبیات صلح و مذاکره سخن گفته اند، برای پیش برد مذاکره سران این گروه را بخشیده اند و تسهیلاتی را برای زندگی آنان فراهم آورده و امنیت آنان را تامین کرده اند.

گذشته از این موضوع سئوالی که بارها تکرار گردیده و پاسخی برای آن یافت نشده این است که نیروهای امنیتی تابکی از خواب غلفت بیدار می شوند؟ این اولین باری نیست که عوامل نفوذی طالبان با کمال  خونسردی از لایه های امنیتی عبورکرده دست به حملات انتحاری می زنند. یک ماه و اندی پیش بود که عوامل نفوذی طالبان به راحتی از لایه های تلاشی وزارت دفاع عبور کرده خود را به  داخل وزارت دفاع رساند و چندین تن از نیروهای اردوی ملی را کشت. حوادث خونین قندهار و جلال اباد و دیگر مکانهایی که تررویست ها حملات انتحاری انجام می دهند، چراهیچ گاه نیروهای امنیتی از این حوادث درس نمی گیرند که کمی بیدار باشند و از یک سوراخ بارها و بارها گزیده نشوند؟. فوزیه کوفی عضو مجلس نمایندگان می‌گوید نفوذ طالبان در بزرگترین شفاخانه‌ نظامی در مرکز شهر کابل نشان می‌دهد که نیروهای امنیتی تا چه حد ضعیف هستند و همچنان می‌رساند که طالبان در قلب ارتش کشور نفوذ کرده اند. اما سئوال این است که تابکی این نفوذ پذیری ها ادامه پیدامی کند و آیا نهادی نیست که جلو این نفوذ ها را بگیرد تا چنین فجایعی بارها و بارها تکرار نشود؟.


May 23rd, 2011


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات